یکی از مسائل بسیار مهم در حوزه حسابداری و مالیاتی، انواع حسابرسی می باشد. در واقع حسابرسی با هدف بررسی صحت و صلاحیت داده ها و گزارش های مالی انجام می شود. به طور کلی داده های مالی مطابق با استانداردهای موجود در حوزه حسابداری مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
اطلاعات ارائه شده باید تصاویر واقع بینانه ای را در اختیار حسابرس قرار دهند. برخلاف تمامی باورهای رایج حسابرسی انواع مختلفی دارد، که برای بررسی دقیق هر یک باید به قوانین و اصول خاصی پایبند بود. حسابرسی باعث ایجاد ابعاد جدیدی از نظم در داده های مالی مربوط به یک شرکت می شود.
در دنیای پرپیچ و خم کسب و کارهای امروزی، حسابرسی به‌عنوان یک فرآیند بسیار حیاتی نقش مؤثری در ارزیابی دقیق و شفافیت اطلاعات مالی شرکت‌ها ایفا می‌کند. شرکت حسابداری به‌عنوان یکی از مؤسسات حساس و کلان در این فرآیند، با استفاده از انجام امور حسابداری و با تکیه بر دانش عمیق و تخصصی، وظیفه دارد مالیات و مالی شرکت‌ها را از هر زاویه‌ای مورد بررسی و ارزیابی قرار دهد.
آنچه در این مقاله میخوانید :
چه کسی حسابرس است؟
در واقع حسابرس فرد یا شرکتی می باشد، که مسئولیت نهایی حسابرسی را بر عهده گرفته است. حسابرس صورت های مالی را باید به دقت یکی پس از دیگری مورد بررسی قرار دهد. همچنین پس از بررسی باید خودمان مربوط را ارائه دهد. حسابرس باید مستقل از شرکت و یا سازمان باشد.
این فرد بر اساس مهارت و دانش خود به اتخاذ بهترین تصمیمات کمک شایانی خواهد کرد. حسابرس پس از دعوت اشخاص حقیقی و حقوقی فعالیت خود را آغاز خواهد کرد. همچنین پس از شروع کار به صحت اسناد مالی ارائه شده خواهد پرداخت.
در ادامه پس از بررسی داده های مالی گزارش مربوط ارائه خواهد شد. گزارش هایی که توسط حسابرس ارائه می شوند؛ شامل: گزارش حسابرسی مقبول، گزارش عدم اظهار نظر، گزارش مشروط و گزارش مردود است. در نهایت پس از بررسی، هر یک از داده های اطلاعاتی تایید یا رد خواهند شد.
انواع حسابرسی
برخلاف تمامی باورهای رایج در حسابرسی انواع مختلفی دارد. در واقع بر اساس شرایط موجود حسابرس تصمیم نهایی را اتخاذ خواهد کرد. در ادامه به بررسی انواع حسابرسی خواهیم پرداخت.
حسابرسی صورت های مالی
در این نوع از حسابرسی هدف نهایی اعتباردهی به صورت های مالی است. در واقع صورت های حسابداری با معیارهای حسابداری مورد بررسی قرار می گیرند.
حسابرسی رعایت
هدف از حسابرسی رعایت، تعیین میزان رعایت احکام، سیاست‌ها، پیمان ها، قوانین و مقررات دولتی و کنترل های داخلی توسط شرکت های مورد رسیدگی است.
حسابرسی عملیاتی
در این نوع از حسابرسی فعالیت یک سازمان یا بخش خاصی در راستای اهداف حسابرس مورد بررسی قرار می گیرد. در حسابرسی عملیاتی به صورت دقیق و جامع عملکردها و فعالیت های سازمان مورد بررسی قرار می گیرند. همچنین در نهایت با اهداف از پیش تعیین شده مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
در حسابرسی عملیاتی سه هدف اثربخشی، کارایی و صرفه اقتصادی مورد بررسی قرار می گیرند.
حسابرسی قانونی
به صراحت می توان ادعا کرد، که حسابرسی قانونی یک ابزار قدرتمند به منظور بررسی دقیق اختلافات و تقلب های مالی می باشد. این نوع از حسابرسی شباهت بسیار زیادی به پزشکی قانونی دارد. در واقع ریشه مشکلات شناسایی می شوند.
حسابرسی داخلی
حسابرسی داخلی با هدف ایجاد رویکردی سیستماتیک در یک سازمان اجرا می شود. این نوع از حسابرسی یک نوع فعالیت مستقل و قابل اطمینان می باشد. همچنین برای ارزش افزایی و بهبود عملکرد سازمان طراحی شده است.
وظایف اصلی حسابرس چیست؟
انواع حسابرسی توسط حسابرس به دقت و از تمامی ابعاد توسط حسابرس مورد بررسی قرار می گیرند. حسابرس وظایف مختلفی را بر عهده دارد. در واقع این افراد به بررسی دقیق حساب ها و سوابق مالی در یک شرکت می پردازند. همچنین در نهایت اطلاعات مالی قابل اعتماد و استانداردی را ارائه می کنند. از وظایف اصلی حسابرس می توان به: تهیه گزارش حسابرسی، جمع آوری و تحلیل اطلاعات مالی، ارزیابی سیستم های کنترل داخلی، شناسایی ریسک ها و… می باشد.
حسابرس باید به هر نکته ریز و درشتی در گزارش های مالی توجه کند. در غیر این صورت پروسه حسابرسی با مشکلات گسترده ای می تواند مواجه شود.
ارتباط بین حسابرسی و حسابداری چیست؟
برخلاف تمامی باورها حسابداری و انواع حسابرسی ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. در واقع در حسابرسی داده ها و صورت های مالی بر اصول حسابداری مورد بررسی قرار می گیرند. در صورتی که از اصول حسابداری برای رسیدگی به چنین اموری استفاده نشود؛ ارائه گزارش های دقیق و حرفه ای غیر ممکن خواهد بود. در حسابداری به صورت امور مالی بر اساس قواعد مربوط بررسی می شوند.
در حسابرسی گزارش های مالی طبق قواعد حسابداری باید بررسی شوند. به زبان ساده حسابداری شاه کلید و راهنمای انواع حسابرسی در دنیای امروزی است.
استانداردهای حسابرسی چیست؟
انواع حسابرسی از استانداردها و قوانین خاصی پیروی می کنند. در صورتی که داده های مالی بر اساس مطابق با استانداردهای موجود مورد بررسی قرار بگیرند؛ موجب پیشرفت و رشد در هر سازمان و شرکتی خواهد شد. همچنین پایبند بودن به قوانین در حسابرسی ضروری و الزامی می باشد. انجمن حسابداران رسمی آمریکا در سال ۱۹۴۲ استانداردهای ده گانه را معرفی کرد. در واقع استانداردهای مربوط در ۱۰ گروه طبقه بندی شده اند.
از انواع استانداردهای حسابرسی می توان به: استانداردهای عمومی ،استانداردهای عملیاتی، استانداردهای گزارشگری و… اشاره نمود. باید خاطر نشان کرد، که استانداردهای حسابرسی در ایران نیز پایبند به اصول و قواعد خاصی است.
از نکات مهم در این حوزه می توان به: اعتباردهی، هدف اصلی حسابرسی و کشف اشتباهات و تقلب ها اشاره نمود. پس از بررسی چنین داده هایی می توانید صورت مالی نهایی را می توان ارائه نمود. حسابرسی که بر پایه استانداردهای موجود ارائه نشده باشد؛ فاقد اعتبار قانونی می باشد.
شرح وظایف حسابرس داخلی
حسابرس داخلی، به عنوان یکی از ارکان اساسی در سازمان‌ها، نقش بسیار حیاتی در ارتقای امانت و صداقت مالی شرکت‌ها بازی می‌کند. وظایف حسابرس داخلی شامل موارد زیر می‌شود:
بررسی و ارزیابی سیستم‌ها و کنترل‌ها: حسابرس داخلی مسئول بررسی و ارزیابی کنترل‌ها، روندها، و سیستم‌های حسابداری و مالی شرکت است. این بررسی‌ها به ارتقاء کارایی و کارآمدی سیستم‌های داخلی از طریق شناسایی نقاط ضعف و ارائه پیشنهادات برای بهبود کمک می‌کند.
ارزیابی مخاطرات: حسابرس داخلی مخاطرات مرتبط با امور مالی و کسب و کار را ارزیابی می‌کند. این ارزیابی شامل شناسایی، ارزیابی، و مدیریت مخاطرات به منظور کاهش احتمال وقوع و اثرات ناخواسته مخاطر می‌شود.
آزمون و ارزیابی صحت گزارشات مالی: حسابرس داخلی مسئولیت دارد صحت و دقت گزارشات مالی شرکت را تأیید کند. این شامل ارزیابی درستی اطلاعات مالی، روش‌های حسابداری، و روند ارائه گزارشات به مدیران و نهادهای مالی است.
ارتقاء متدولوژی‌ها و روش‌ها: حسابرس داخلی مسئول به‌روزرسانی و بهبود متدولوژی‌ها و روش‌های حسابرسی است. این شامل ارتقاء استانداردهای حسابرسی، استفاده از فناوری‌های نوین، و بهبود فرآیندهای حسابرسی می‌شود.
ارائه گزارشات و پیشنهادات: حسابرس داخلی مسئول ارائه گزارشات کامل به مدیران اجرایی و هیئت مدیره در مورد نقاط ضعف یا بهبود‌پذیری‌ها و پیشنهادات خود برای ارتقاء کارایی و صداقت مالی شرکت است.
انواع حسابرسی از نظر ماهیت رسیدگی
حسابرسی، به عنوان یکی از عملیات کلان در حوزه حسابداری و امور مالی، از نظر ماهیت رسیدگی به چندین دسته بندی قابل تقسیم است. این تقسیم‌بندی‌ها بر اساس زمینه و ماهیت کارهای حسابرسی صورت می‌گیرد:
حسابرسی مالی: حسابرسی مالی متمرکز بر بررسی صحت و دقت گزارشات مالی یک سازمان است. حسابرس در این حالت اطلاعات مالی شرکت را بررسی کرده و نظر خود را در مورد صحت گزارشات مالی ارائه می‌دهد. این نوع حسابرسی معمولاً توسط حسابرسان خارجی انجام می‌شود و نهایی‌ترین گزارش آن به سازمان‌های نظارتی و اطلاعاتی مانند بورس یا مراکز مالی ارائه می‌شود.
حسابرسی عملکردی: حسابرسی عملکردی به بررسی کارایی و کارآمدی عملیات و فعالیت‌های شرکت می‌پردازد. در این نوع حسابرسی، حسابرسان نقاط قوت و ضعف فرآیندها و عملکرد سازمان را ارزیابی کرده و پیشنهاداتی برای بهبود‌پذیری ارائه می‌دهند.
حسابرسی ریسک: حسابرسی ریسک به بررسی مخاطرات مالی و عملیاتی یک شرکت می‌پردازد. این نوع حسابرسی به شناسایی و ارزیابی مخاطراتی که ممکن است بر مالیات، ارزش‌های سهام یا امور دیگر تأثیر بگذارد، می‌پردازد.
حسابرسی متفرقه: حسابرسی متفرقه به بررسی مسائل خاصی مانند حسابرسی مشارکتی در پروژه‌های خاص یا حسابرسی در موارد حساس و حساس‌ترین مخاطرات مالی مربوط می‌شود.
وظایف حسابرسان: ارزیابی، تایید، و ارائه گزارش
حسابرسان، به عنوان متخصصانی در حوزه حسابداری و امور مالی، دارای وظایف اساسی در ارتقاء شفافیت و صداقت مالی شرکت‌ها هستند. این وظایف شامل موارد زیر می‌شوند:
بررسی و ارزیابی کنترل‌های داخلی: حسابرسان بررسی و ارزیابی نقاط قوت و ضعف در کنترل‌های داخلی شرکت‌ها را انجام می‌دهند. آنها بر اساس این ارزیابی، پیشنهاداتی برای بهبود کنترل‌های داخلی ارائه می‌دهند. این کار باعث می‌شود فرآیندها بهینه‌تر شده و مخاطرات مالی کاهش یابند.
تایید دقیق اظهارنامه‌های مالی: حسابرسان مسئولیت دارند صحت اطلاعات مالی ارائه شده توسط شرکت را بررسی کرده و تأیید کنند. آنها ایرادات و پیشنهادات بهبودی را به مدیریت شرکت گزارش می‌دهند. این اطمینان حاصل می‌شود که گزارشات مالی به درستی و دقیقی ارائه شده‌اند.
تأیید مطابقت با قوانین و مقررات: حسابرسان مسئول ارزیابی مدامنامه‌ها و اطمینان از پایبندی به قوانین مربوط به مالیات و حسابداری هستند. این شامل ارزیابی مطالبات مالیاتی، اطمینان از صحت گزارشات حسابداری، و بررسی تطابق شرکت با قوانین مرتبط می‌شود.
با انجام این وظایف مهم، حسابرسان به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا مطمئن شوند عملکردها و گزارشات مالی آنها مطابق با استانداردها و مقررات مربوطه هستند، و در نتیجه، اعتماد عمومی به شفافیت و صداقت مالی شرکت‌ها افزایش یابد. عمل کردن به این وظایف در راستای انجام خدمات مالی و حسابداری و همچنین خدمات مشاوره مالی و مالیاتی اهمیت زیادی دارد.
کلام آخر
از سری فرایندهای بسیار مهم در حوزه حسابداری و مالیات می توان به حسابرسی اشاره کرد. حسابرس باید از دانش و مهارت کافی در این حوزه برخوردار باشد. حسابرس فرد یا شرکتی است، که به دقت گزارش های مالی ارائه شده را با دیدگاه کاملا واقع بینانه بررسی می کند. در نهایت پس از اتمام این پروسه، گزارش ها رد یا تایید خواهند شد.
جالب است بدانید، که هرگونه تقلب نیز در پروسه حسابرسی قابل شناسایی است. حسابرسی انواع مختلفی دارد و هر یک به صورت مجزا از قوانین خاصی پیروی می کنند. در حالت کلی حسابرسی پایبند به استانداردهای خاصی است، که باید رعایت شوند.
عدم رعایت استانداردها می تواند روند رسیدگی به حساب ها را مختل کند. حسابداری و حسابرسی ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. در واقع برای عملکرد بهتر در حوزه حسابرسی باید مسلط به قوانین حسابداری بود.
حسابداربرتر
سوالات متداول
انواع اصلی حسابرسی کدامند؟
سه نوع اصلی حسابرسی وجود دارد: حسابرسی داخلی، حسابرسی مستقل و حسابرسی دولتی.
تفاوت بین حسابرسی داخلی و حسابرسی مستقل چیست؟
حسابرسی داخلی توسط کارکنان سازمان انجام می شود و بر بهبود عملیات و کنترل های داخلی تمرکز دارد. حسابرسی مستقل توسط حسابرسان خارجی انجام می شود و بر ارائه نظر در مورد صحت صورت های مالی تمرکز دارد.
