صورتهای سود و زیان یکی از اصلی‌ترین گزارش‌های مالی است که شرکت‌ها برای نشان دادن عملکرد مالی خود به سهامداران، بورس و سایر علاقه‌مندان ارائه می‌دهند. این گزارش شامل درآمد، هزینه، سود خالص و زیان خالص شرکت در یک دوره مشخص (معمولاً یک سال) است.
صورتهای سود و زیان به شرکت‌ها کمک می‌کند تا عملکرد خود را با سال‌های گذشته مقایسه کنند و به دلیل ثبت تغییرات مالیاتی و سایر عوامل، ممکن است اطلاعات مفیدی برای تصمیم‌گیری‌های آتی شرکت‌ها فراهم کند. همچنین، این گزارش برای سهامداران و سایر علاقه‌مندان به دنبال ارزیابی عملکرد شرکت و انتخاب سرمایه‌گذاری مناسب بسیار مهم است.
هدف از تهیه صورتهای سود و زیان چیست؟
هدف اصلی از تهیه صورتهای سود و زیان، ارائه گزارشی دقیق و جامع از عملکرد مالی شرکت در یک دوره زمانی خاص، معمولاً یک سال، به سهامداران، مدیران، بانک‌ها، سایر علاقه‌مندان و نهایتاً به بازار مالی است.
با تهیه صورتهای سود و زیان، اطلاعاتی در مورد درآمدها، هزینه‌ها، سود و زیان خالص شرکت، ارزش افزوده، سود هر سهم و سایر موارد مالی و مالیاتی مربوط به شرکت به دست می‌آید. این اطلاعات برای سهامداران مفید است تا بتوانند عملکرد مالی شرکت را ارزیابی کنند و تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری مناسب را انجام دهند. همچنین، صورت سود و زیان به مدیران شرکت کمک می‌کند تا بازدهی مالی شرکت را بررسی کنند و برنامه‌های آینده را بر اساس آن تنظیم کنند.
مراحل تهیه گزارش سود و زیان چیست؟
مراحل تهیه گزارش سود و زیان به طور کلی شامل موارد زیر است:
- جمع‌آوری اطلاعات: در این مرحله، اطلاعات مالی شرکت از منابع مختلف (مانند دفاتر حسابداری، فاکتورها، گزارشات فروش، فیش حقوقی و …) جمع‌آوری می‌شود.
- ثبت اطلاعات: در این مرحله، اطلاعات جمع‌آوری شده در سیستم مالی و حسابداری شرکت ثبت می‌شود.
- تهیه صورتهای مالی: در این مرحله، صورت سود و زیان، ترازنامه و گزارش جریان وجوه نقد تهیه می‌شود.
- بررسی و تأیید اطلاعات: در این مرحله، اطلاعات صورتهای مالی بررسی و تأیید می‌شود تا صحت و قطعیت آنها تضمین شود.
- ارائه گزارش: در این مرحله نیز، گزارش سود و زیان به همراه صورتهای دیگر به سهامداران، بازار مالی و سایر علاقه‌مندان ارائه خواهد شد.
لازم به ذکر است که برای تهیه گزارش سود و زیان، از نرم‌افزارهای مدیریت مالی و حسابداری استفاده می‌شود که برای این منظور طراحی شده‌اند. همچنین، گزارش سود و زیان باید با رعایت قوانین و مقررات حسابداری و مالی، به‌روزرسانی و تهیه شود.
انواع سود و زیان
به طور کلی دو نوع سود و زیان وجود دارد: سود و زیان عملیاتی و سود و زیان غیرعملیاتی.
1– سود و زیان عملیاتی
این نوع سود و زیان مربوط به فعالیت‌های اصلی شرکت است که در گردش کسب و کار شرکت به‌وجود می‌آید. مثال هایی از سود و زیان عملیاتی عبارتند از: درآمد فروش، هزینه‌های عملیاتی (مانند هزینه‌های تولید، مواد اولیه، پرداخت حقوق و دستمزد و …)، سود خالص و زیان خالص عملیاتی و سایر پست‌های مرتبط با فعالیت‌های اصلی شرکت.
2– سود و زیان غیر عملیاتی
این نوع سود و زیان مربوط به فعالیت‌های غیر اصلی شرکت است که در خارج از گردش کسب و کار شرکت به‌وجود می‌آید. این نوع سود و زیان شامل مواردی مانند سود حاصل از سرمایه‌گذاری در بورس، فروش دارایی‌های ثابت، هزینه‌های مالی (مانند بهره بدهی و …) و سود یا زیان حاصل از تغییرات ارزش دارایی‌های غیرجاری (مانند سهام و …) است.
لازم به ذکر است که در گزارش سود و زیان ممکن است سود و زیان خالص کل شرکت به صورت جداگانه برای هر دو نوع عملیاتی و غیرعملیاتی آورده شود.
آیا سود و زیان عملیاتی و غیرعملیاتی هر دو برای تعیین سود خالص کل شرکت مهم هستند؟
سود و زیان عملیاتی و غیرعملیاتی هر دو برای تعیین سود خالص کل شرکت بسیار مهم هستند. در واقع، سود خالص کل شرکت، با جمع کردن سود و زیان عملیاتی و غیرعملیاتی به‌دست می‌آید.
سود و زیان عملیاتی نشان دهنده عملکرد مالی شرکت در فعالیت‌های اصلی خود، مانند تولید، فروش و خدمات، است. این نوع سود و زیان درآمد و هزینه‌های مرتبط با فعالیت‌های اصلی شرکت را دربرمی‌گیرد و به‌عنوان شاخصی برای ارزیابی راندمان عملیاتی شرکت استفاده می‌شود.
سود و زیان غیرعملیاتی، به‌عنوان نشان‌دهنده سود و زیانی که شرکت به‌دست می‌آورد از عملیات خارج از فعالیت‌های اصلی خود مانند سرمایه‌گذاری‌های بورسی، فروش دارایی‌های ثابت و سایر فعالیت‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری، درنظر گرفته می‌شود.
بنابراین، برای ارزیابی وضعیت مالی و عملکرد شرکت، نیاز است که هر دو نوع را به‌صورت جداگانه بررسی کرده و سپس با هم ترکیب کرده و سود خالص کل شرکت را محاسبه کرد.
چه راهکارهایی برای کاهش هزینه‌های شرکت وجود دارد؟
برای کاهش هزینه‌های شرکت، از راهکارهای مختلفی می‌توان استفاده کرد. در ادامه به برخی از این راهکارها اشاره می‌کنم:
- بهینه‌سازی فرآیندهای کاری: با بهینه‌سازی فرآیندهای کاری و افزایش بهره‌وری، می‌توان هزینه‌های شرکت را به‌طور قابل توجهی کاهش داد.
- کاهش هزینه‌های نگهداری دارایی‌ها: با کاهش هزینه‌های نگهداری دارایی‌ها، مانند تعمیر و نگهداری تجهیزات و دستگاه‌های تولیدی، می‌توان هزینه‌های شرکت را کاهش داد.
- کاهش هزینه‌های نیروی کاری: با به‌کارگیری روش‌های بهینه برای مدیریت نیروی کاری و کاهش هزینه‌های مربوط به آن مثل استفاده از فناوری‌های اطلاعاتی، می‌توان هزینه‌های شرکت را کاهش داد.
- استفاده از فناوری‌های نوین: با استفاده از فناوری‌های نوین مانند اتوماسیون، خودکارسازی و سیستم‌های هوشمند نیز می‌توان هزینه‌های شرکت را به طور قابل توجهی کاهش داد.
- کاهش هزینه‌های مالی: با کاهش هزینه‌های مالی مانند بهره و اقساط بدهی‌ها، می‌توان هزینه‌های شرکت را کم کرد.
- افزایش کارایی در استفاده از منابع: با بهبود مدیریت منابع شرکت، افزایش کارآیی و بهره‌وری در استفاده از منابع مختلف مانند انرژی، آب و مواد اولیه، می توان هزینه های شرکت را کاهش داد. علاوه بر این ها، می توان از راهکار های دیگری برای
- کاهش هزینه‌های تبلیغات
- بهینه‌سازی مدیریت موجودی
- کاهش هزینه‌های حمل و نقل
- کاهش هزینه‌های اجاره
در نهایت باید گفت که کاهش هزینه های شرکت به دلیل اهمیت بسیار زیاد آن در تحقق سود خالص شرکت، از اولویت های بالای مدیریت شرکت ها محسوب می‌شود.
