حق سنوات یا پاداش پایان خدمت، یک مزیت مالی است که کارکنان در صورت پایان خدمت دریافت می کنند. این مبلغ معمولا برابر با یک ماه حقوق ثابت فرد است و به او پرداخت می شود. حق سنوات در موارد مختلفی به کارکنان تعلق می گیرد. به طور مثال، در مواردی از قبیل استعفا، از کار افتادگی شغلی، بازنشستگی، فوت و یا برخی شرایط خاص پرداخت می شود.
مقررات و قوانین مربوط به حق سنوات دارای جزئیات مختلف و تبصره های گوناگون است. در برخی کشورها، قوانین و قراردادهای کاری، حق سنوات را تعیین می کنند. در موارد دیگر ممکن است، این مسئله به صورت توافقی بین کارکنان و کارفرمایان باشد. به عنوان مثال، در برخی کشورها برخی مقررات قانونی اعمال می شوند که حق سنوات را بر اساس مدت خدمت کارکنان تعیین می کند. به این معنی که با گذشت زمان، میزان حق سنوات افزایش می یابد.
آنچه در این مقاله میخوانید :
به چه افرادی حق سنوات تعلق نمی گیرد؟
در حالت کلی باید حق سنوات به تمام کارکنان تعلق گیرد و آن را پس از پایان خدمت دریافت کنند. با این حال، در مواردی حق سنوات به برخی افراد تعلق نمی گیرد. در ادامه به این موارد می پردازیم.
کارکنانی که بر اساس توافق مکتوب با کارفرما حق سنوات را از دست داده اند
گاهی اوقات، کارفرمایان و کارکنان در قرارداد کار توافق می کنند که از حق سنوات به صورت کامل یا جزئی چشم پوشی کنند. اگر کارمند با این توافق موافقت کرده باشد، در پایان خدمت حق سنوات به او تعلق نخواهد گرفت.
کارمندانی که به علت تخلفات خود در محیط کاری، فسخ قرارداد شده اند
اگر کارمند به علت تخلفات جدی یا نادیده گرفتن قراردادهای خود، از سوی کارفرما فسخ قرارداد شود، ممکن است حق سنوات به او تعلق نگیرد.
کارمندانی که بر اساس قوانین یا مقررات خاص، حق سنوات را دریافت نمی کنند
در برخی موارد، قوانین یا مقررات خاص در صنایع یا شغل های مختلف وجود دارند که حق سنوات را برای کارمندان مشخص نمی کنند. مثلا در برخی کشورها، کارگران موقت، کارگران روزمزد یا کارگران آزمایشی ممکن است از حق سنوات بهره مند نشوند.
فرمول جدید محاسبه سنوات کارکنان
فرمول محاسبه سنوات کارگران براساس تعداد روزهایی که فرد مشغول به کار بوده، تعداد روزهای سال و حقوق پایه تعیین می شود. در این مورد، فرمول مورد استفاده به صورت زیر خواهد بود:
سنوات = (تعداد روزهایی که فرد کار کرده * تعداد روزهای سال) / حقوق پایه دریافتی
در این فرمول، تعداد روزهای کارکرد مربوط به سال مورد نظر است. بنابراین، اگر می خواهید سنوات کارکنان را برای سال 1402 محاسبه کنید، باید تعداد روزهای کارکرد آن ها در طول سال 1402 را در نظر بگیرید.
در صورتی که بخش نامه یا قانون جدیدی برای محاسبه سنوات منتشر شود، باید از آن استفاده کنید؛ زیرا معمولا هر چند سال یکبار، تغییراتی در قوانین حق سنوات اعمال می شود.
تفاوت پایه سنوات و حق سنوات
پایه سنوات و حق سنوات دو مفهوم متفاوت هستند و در حوزه حقوق کار و امور حسابداری تعریف های گوناگونی دارند.
حق سنوات به عنوان پاداشی برای پایان خدمت به افراد شاغل در یک حرفه خاص داده می شود که بر اساس میزان حقوق دریافتی در طول خدمت و مدت زمان کاربرد ارائه می شود. حق سنوات به صورت مبلغی از حقوق کارگر دریافت می شود و هدف از آن، جبران بخشی از خدمات و زحماتی است که فرد در زمان خدمت به سازمان انجام داده است. حق سنوات معمولاً بر اساس سابقه کار، حقوق پایه و قوانین خاص هر کشور محاسبه می شود. این مبلغ معمولا بیشتر از حقوق معمولی دریافتی در دوران خدمت است و به عنوان پاداشی برای پایان خدمت به فرد داده می شود.
پایه سنوات به معنای حقوق پایه یا دستمزد اصلی است که به کارکنان در یک طبقه شغلی خاص تعلق می گیرد. به عبارت دیگر، پایه سنوات مبلغ حقوقی است که به عنوان حداقل حقوق کارگر در یک طبقه شغلی مشخص تعیین می شود.
پایه سنوات معمولاً بر اساس توافقات کاری، قوانین کار و طبقه بندی مشاغل در یک صنعت یا کشور تعیین می شود. این مبلغ به عنوان حداقل حقوق کارگر در طبقه شغلی مربوطه در نظر گرفته شده و به کارگرانی که در آن طبقه شغلی فعالیت می کنند، پرداخت می شود. پایه سنوات معمولاً بر اساس عواملی مانند تجربه کاری، مهارت ها، سابقه کار و نوع شغل مورد محاسبه قرار می گیرد.
مزیت اصلی پایه سنوات این است که به کارکنان این امکان را می دهد تا در طول سال های خدمت خود به تدریج حقوق خود را افزایش دهند. همچنین، این سیستم باعث می شود تا صاحبان کسب و کارها بتوانند حقوق کارکنان خود را بر اساس سطح شغلی و تجربه آن ها تنظیم کنند.
سنوات ارفاقی شامل چه مواردی است؟
گاهی اوقات با نظر مراجع مربوطه، برای برخی کارکنان، سنوات ارفاقی در نظر گرفته می شود. این سنوات شامل موارد زیر است:
- سنوات خدمت واقعی
- سنوات خدمت غیرفعال
- سنوات ارفاقی با مجوز
به عنوان مثال، اگر کارمندی به مدت چندین سال در یک سازمان فعالیت کرده و سپس برای مدتی به دلیل مرخصی بدون حقوق، ماموریت خاص یا دلایل دیگر از خدمت فعال غایب شده باشد، با دریافت مجوز مراجع مربوطه، سنوات ارفاقی به مدت غیبت او اضافه می شود. این سنوات در محاسبه حقوق بازنشستگی کارمند در نظر گرفته می شود، بدون این که کسری های مربوط به غیبت پرداخت شده باشند.
آیا به یک سال و کمتر از آن، سنوات تعلق می گیرد؟
در بسیاری از موارد، سنوات خدمت به کارکنان با مدت قرارداد کمتر از یک سال نیز تعلق می گیرد. در برخی سیستم های قانونی و سازمان ها، سنوات خدمت بر اساس میزان کارکرد فرد در دوره قرارداد تعیین می شود. به عبارت دیگر، مدت زمانی که فرد در حال کار کردن بوده است، به عنوان سنوات خدمت در نظر گرفته می شود.معمولا سنوات خدمت به نسبت مدت کارکرد در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال، اگر کارمندی برای 6 ماه به عنوان شاغل در یک سازمان کار کرده باشد، سنوات خدمت او برابر با 0.5 سال محاسبه می شود.
بنابراین، اگر کارفرمایان قراردادی با مدت کمتر از یک سال را امضا کنند و کارکنان در طول این مدت به طور واقعی مشغول کار باشند، سنوات خدمتی که آن ها در این دوره کسب کرده اند، برای تعیین مزایا و حقوق بازنشستگی آن ها در نظر گرفته می شود.
