درآمد حاصل از کار و فعالیت، یکی از منابع اصلی درآمدی برای افراد و دولت‌ها محسوب می‌شود. دولت‌ها برای تأمین هزینه‌های عمومی و ارائه خدمات به شهروندان، بخشی از این درآمد را به عنوان مالیات دریافت می‌کنند. در ایران نیز، طبق قانون مالیات‌های مستقیم، قوانین مربوط به مالیات بر درآمد حقوق تعیین شده است. با این حال، برخی از موارد از پرداخت مالیات معاف هستند. در این مقاله، به بررسی موارد معاف از مالیات حقوق و بیمه در ایران می‌پردازیم.
آنچه در این مقاله میخوانید :
مالیات حقوق و بیمه چیست؟
موارد معاف از مالیات و حقوق و بیمه معمولا مختص افرادی است که برای سازمان و مرکز خاصی کار می کنند و حقوق می گیرند. معمولا حقوقی که پرداخت می شود کمتر از مقداری است که ابتدا به افراد گفته می شود. اغلب بر روی حقوق ها مبلغ هایی تحت عنوان مالیات بر درآمد و حق بیمه کسر می شود.
کارفرمایان و صاحبان مشاغل که حقوق کارکنان خود را پرداخت می کنند مجبورند قسمتی از درآمد خود را به دولت بدهند. این افراد هر ساله گزارشی از حساب های مالی خود را به سازمان امور مالیاتی ارائه می دهند. علاوه بر این قسمتی از درآمد کسب و کار نیز به حساب دولت به عنوان مالیات واریز می شود.
قوانین و مقررات مالیات حقوق و بیمه در ایران
در ایران، هر فردی که درآمدی از طریق اشتغال داشته باشد، چه در داخل و چه در خارج از ایران، مشمول پرداخت مالیات بر حقوق می‌شود. این قانون شامل تمامی مالکان حقیقی و حقوقی که در ایران اموال یا املاکی دارند نیز می‌شود. این مالیات شامل حقوق، دستمزد، مزایا، و سایر پرداختی‌های نقدی و غیرنقدی است که به کارکنان پرداخت می‌شود.
نرخ مالیات بر حقوق به صورت پلکانی و بر اساس میزان درآمد تعیین می‌شود. همچنین، کارفرمایان موظف به کسر حق بیمه از حقوق کارکنان و پرداخت آن به سازمان تأمین اجتماعی هستند. حق بیمه شامل بیمه‌های درمانی، بازنشستگی، از کارافتادگی، و فوت می‌شود.
درآمد سالیانه افراد حقیقی نیز مشمول مالیات می‌شود و نرخ آن بر اساس گروه درآمدی زیر است:
- درآمد سالانه تا ۱۰۰ میلیون تومان: ۰ درصد
- درآمد سالانه بین ۱۰۰ میلیون تا ۵۰۰ میلیون تومان: ۱۵ درصد
- درآمد سالانه بین ۵۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد تومان: ۲۵ درصد
- درآمد سالانه بیشتر از ۱ میلیارد تومان: ۳۵ درصد
علاوه بر مالیات بر درآمد حقوق، انواع دیگری از مالیات نیز در ایران وجود دارد، از جمله:
- مالیات بر فروش: این مالیات بر فروش کالاها و خدمات اعمال می‌شود و می‌تواند شامل فروش در فروشگاه‌های فیزیکی یا آنلاین باشد.
- سود سرمایه: سود حاصل از فروش دارایی‌ها، مانند ساختمان‌ها، تجهیزات، یا سهام شرکت‌ها، معمولاً مشمول مالیات بر سود سرمایه است.
دریافت مالیات برای دولت‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا بدون آن، قادر به ارائه خدمات عمومی و پشتیبانی از اقتصاد نخواهند بود. به علاوه، دریافت مالیات به دولت کمک می‌کند تا از فساد مالی جلوگیری کند و برنامه‌های رفاهی را برای جامعه اجرا کند.
سقف مالیات بر حقوق سال ۱۴۰۲
سقف مالیات بر حقوق سال ۱۴۰۲ به شرح زیر است:
- مازاد ۱۲۰ میلیون تومان تا ۱۶۸ میلیون تومان: ۱۰% مالیات
- مازاد ۱۶۸ میلیون تومان تا ۲۷۶ میلیون تومان: ۱۵% مالیات
- مازاد ۲۷۶ میلیون تومان تا ۴۰۸ میلیون تومان: ۲۰% مالیات
- مازاد ۴۰۸ میلیون تومان به بالا: ۳۰% مالیات
موارد معاف از مالیات حقوق و بیمه
موارد معاف از مالیات حقوق و بیمه مطابق به اعلام سازمان تامین اجتماعی شامل موارد زیر می باشد:
- هزینه عائله مندی
- بازخرید ایام مرخصی
- عیدی و پاداش هایی که در آخر سال پرداخت می شوند.
- هزینه های مربوط به سفر و ماموریت
- حق شیر
- مابه تفاوت کمک هزینه مسکن و خوراک در زمان بیماری
- حق تضمین کسر صندوق
- پاداش نهضت سواد آموزی
- پاداش افزایش تولید
- حق سنوات (خسارت های مربوط به اخراج و مزایا پایان کار)
موارد نام برده شده موارد معاف از پرداخت حق بیمه در سال 1402 می باشد که توسط سایت رسمی تامین اجتماعی اعلام شده است.
مواردی که از مالیات حقوق معاف اند
موارد معاف از مالیات حقوق و بیمه هر ساله توسط دولت به روز رسانی می شوند. موارد معاف از حقوق در سال 1402 طبق موارد زیر می باشد.
سالانه توسط دولت معافیت هایی اعلام می شود. در سال 1402 برای کل سال رقم 120 میلیون در نظر گرفته شده است.
- سنوات
- خسارت اخراج
- حقوق ایام مرخصی که استفاده نشده اند
- حقوق بازنشستگی
- مستمری پرداخت به وارث
- هزینه سفر و ماموریت
- پاداش و عیدی آخر سال به اندازه ی یک دوازدهم معافیت در طول سال
- هزینه های درمان که در اندازه ی دو هفتم بیمه تامین اجتماعی کارمند و بیمه تکمیلی فرد و اعضای خانواده او می باشد.
- حقوق نیروهای مسلح
- پرداخت های مستقیم به کارمندان که باید وارد جدول مالیات حقوق شود.
اهمیت قانون و موارد معاف از مالیات حقوق و بیمه
موارد معاف از مالیات حقوق و بیمه و قوانین مربوط به آن بسیار حائز اهمیت می باشد. دریافت مالیات به وسیله دولت به عنوان رکن اصلی و اساسی اداره کشور می باشد. مالیات به دولت این امکان را می دهد که بودجه عمومی را تامین کند.
وجود مالیات برای دولت و برقراری اقتصاد بسیار حیاتی می باشد. علاوه بر این وجود این قوانین از فساد مالی جلوگیری می کند. موارد معافیت ها در سال 1402 به صورت معین و حصری می باشد و موارد بر اساس نظر قانون گذار اعمال می شود.
سقف و موارد معاف از مالیات حقوق و بیمه
در قانون و موارد معاف از مالیات حقوق و بیمه برای کارمندان و کارگران در هر اندازه و مقدار از وجه دریافتی میزانی مشخص تعیین شده است. کارگرانی که حقوق آن ها در طول ماه تا ده میلیون می باشد دارای معافیت از مالیات بر حقوق هستند. علاوه بر این سقف مالیات سالانه کارمندان و کارکنان دولت در طول سال 1402 مبلغ 120 میلیون تومان قرار داده شده است.
با توجه به این موارد میزان مالیات بر درآمد حقوق کارمندان دولتی و غیر دولتی با پرداخت مزایا و حقوق از مبلغ ده میلیون تومان متغیر می باشد. میزان مالیات گفته شده بر اساس اضافه درآمد درصد افزایش خواهد یافت. این افزایش طبق قرارداد سال 1402 شامل موارد زیر می باشد:
- نسبت به مازاد 120 میلیون تومان تا 168 میلیون تومان در طول سال، ده درصد مالیات دارد.
- نسبت به مازاد 168 میلیون تومان 276 میلیون تومان در طول سال 15 درصد مالیات دارد.
- نسبت به مازاد 276 میلیون تومان تا 408 میلیون تومان در سال 20 درصد مالیات دارد.
- نسبت مازاد 408 میلیون تومان و بیشتر در یک سال 30 درصد مالیات دارد.
نکته بسیار مهم: با توجه به بند احکام بودجه 1402 موارد نام برده شده از حق شغل و حق شاغل و سایر موارد گفته شده شامل پرداخت مالیات می باشند.
نکات مهم در معافیت از مالیات حقوق و بیمه
هزینه های درمان کارکنان و کارمندان از موارد معاف از مالیات حقوق و بیمه می باشد. کارفرما نمی تواند هزینه های درمان را از حقوق کسر کند. حقوق بگیران و کارمندان می توانند بعد از پایان سال می توانند هزینه های صرف شده در این مورد را دریافت کنند.
برای دریافت این هزینه ها فرد باید نسخه اصلی گواهی، اسناد و همچنین مدارک تایید شده را به اداره مالیات ارائه دهد. نکته بعدی در مورد حق ماموریت و مازاد آن می باشد. حق ماموریت لازم است بر اساس و اصول قانونی آن محاسبه و به کارکنان پرداخت شود. زمانی که این حق بر اصول قانونی محاسبه شود مازاد آن قابل قبول نیست.
زمانی که سنوات خدمت کارمندان و کارکنان در پایان مدت قرارداد پرداخت شود و کارمند تسویه نهایی را با شرکت انجام دهد مالیات شامل وی نمی شود. اما اگر فرد بعد از اینکه سنوات خود را دریافت کرد همچنان در شرکت بماند باید مالیات را پرداخت کند.
بر اساس بخشنامه ای از سازمان امور مالیاتی دو هفتم بیمه سهم کارگر معاف شده می باشد. زمانی که عیدی یا پاداش در صورتی که در میزان تعیین شده قانون کار باشد فرد از پرداخت حق بیمه معاف می شود.
کلام آخر
در این مقاله به معرفی موارد معاف از مالیات حقوق و بیمه پرداخیتم. مالیات حقوق و بیمه از منابع مهم درآمدی دولت هستند و برای تأمین هزینه‌های عمومی و ارائه خدمات به شهروندان ضروری هستند. با این حال، برخی از موارد از پرداخت مالیات معاف هستند.
کارفرمایان و کارکنان باید از قوانین و مقررات مربوط به مالیات حقوق و بیمه آگاهی داشته باشند و در صورت وجود هرگونه ابهام، با مراجع ذیصلاح مشورت کنند. همچنین، توجه به مهلت‌های قانونی برای پرداخت مالیات و بیمه و ارسال اظهارنامه‌ها و لیست‌ها بسیار مهم است زیرا عدم رعایت این مهلت‌ها می‌تواند منجر به جریمه‌های سنگین شود.
حسابداربرتر
سوالات متداول
جریمه عدم پرداخت مالیات حقوق و بیمه چیست؟
در صورت عدم پرداخت مالیات حقوق و بیمه در موعد مقرر، کارفرما مشمول جریمه خواهد شد.، این جریمه ممکن است شامل جریمه نقدی و محرومیت از برخی خدمات دولتی باشد. به عنوان مثال، دیرکرد در ارسال اظهارنامه ارزش افزوده مشمول جریمه برابر با ۵۰٪ مالیات متعلقه و عدم پرداخت این جریمه، مشمول جریمه ماهیانه ۲٪ مالیات متعلقه خواهد بود. همچنین، دیرکرد در ارسال لیست مالیات حقوق، مشمول جریمه ۲٪ حقوق پرداختی و عدم پرداخت آن، مشمول جریمه ۱۰٪ مالیات متعلقه و جریمه ماهیانه ۲.۵٪ مالیات متعلقه خواهد بود.
چه کسانی می‌توانند از معافیت مالیاتی استفاده کنند؟
افرادی که درآمد سالیانه آنها کمتر از سقف معافیت مالیاتی تعیین شده توسط دولت باشد، می‌توانند از معافیت مالیاتی استفاده کنند.
آیا کارفرمایان می‌توانند از پرداخت حق بیمه خودداری کنند؟
خیر، کارفرمایان موظف به پرداخت حق بیمه کارکنان هستند و در صورت تخلف، مشمول جریمه خواهند شد.
چگونه می‌توانم از معافیت‌های مالیاتی استفاده کنم؟
برای استفاده از معافیت‌های مالیاتی، باید مدارک مربوطه را به کارفرما ارائه دهید.
