کتمان درآمد به معنی مخفی نمودن سود هر نوع کسب و کار یا شغلی از دید اداره امور مالیاتی کشور است که جریمه نقدی به دنبال دارد. زیرا شما به عنوان صاحب مشاغل کل درآمدهای به دست آمده در طول یک سال را به سازمان امور مالیاتی گزارش نداده اید. البته به صورت شفاف تر این موضوع بدین معنی است که شما هزینه ای برای اداره انجام داده اید ولی بازگشت آن را در اسناد و دفاتر ثبت ننموده اید.
آنچه در این مقاله میخوانید :
جریمه کتمان درآمد چیست؟
مخفی‌کاری در دنیای مالیات، جریمه‌های سنگینی به دنبال دارد. طبق قانون مالیات‌های مستقیم، کتمان درآمد خط قرمز سازمان امور مالیاتی محسوب می‌شود و برای متخلفان، جریمه‌های غیرقابل بخشش در نظر گرفته شده است.
در این مقاله، به بررسی جریمه کتمان درآمد و همچنین مصادیق آن می‌پردازیم.
ماده 192 قانون مالیات‌های مستقیم، شمشیر دولبه‌ای برای متخلفان:
اگر مودیان در اظهارنامه مالیاتی خود، درآمدهای واقعی‌شان را کتمان کنند، با جریمه 30 درصدی غیرقابل بخشش روبرو خواهند شد.
علاوه بر جریمه نقدی، کتمان درآمد جرم مالیاتی نیز محسوب می‌شود و می‌تواند تبعات قانونی دیگری به دنبال داشته باشد.
مصادیق بارز کتمان درآمد:
- عدم ثبت درآمدهای حاصل از فعالیت‌های اقتصادی در دفاتر قانونی
- اعلام نکردن درآمدهای واقعی در اظهارنامه مالیاتی
- ارائه فاکتورهای غیررسمی و جعلی برای افزایش هزینه‌ها
هشدار به سودجویان:
سازمان امور مالیاتی با استفاده از ابزارهای مختلف، از جمله سامانه‌های اطلاعاتی، به طور دقیق بر فعالیت‌های اقتصادی مودیان نظارت می‌کند.
در صورت کشف هرگونه تخلف، جریمه‌های سنگینی برای متخلفان در نظر گرفته خواهد شد.
بخشنامه شماره 17940، تفسیر دقیق قانون:
این بخشنامه به منظور رفع ابهامات و ایجاد رویه واحد در خصوص جریمه کتمان درآمد و هزینه‌های غیر واقعی، توسط سازمان امور مالیاتی صادر شده است.
در این بخشنامه، تعاریف دقیقی از درآمد کتمان شده و هزینه‌های غیر واقعی ارائه شده است.
انواع کتمان درآمد و مصادیق آن
کتمان درآمد به سود و درآمدی گفته می شود که مؤدی در روال فعالیت های اقتصادی خود در بازه زمانی یک سال کسب نموده است. البته با عدم ارائه این درآمد در اظهارنامه مالیاتی یا عدم ثبت درآمد در دفاتر قانونی می خواهد آن را مخفی نماید. همچنین درآمد کتمان شده مصادیق بی‌شماری دارد که از سال 1384-1397 در بخشنامه های مختلف درج شده است. از مهم ترین مصادیق درآمد کتمان شده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم ثابت درآمد یا ثبت آن به مقدار کمتر از درآمد واقعی در دفاتر قانونی به منظور پرداخت مالیات به نسبت خیلی کم است. بنابراین یکی از مصادیق برای درآمد کتمان شده به شمار می رود.
- ثبت موجودی و دارایی کالا یا خرید کالا در حساب هزینه ها هم یکی دیگر از انواع درآمد مخفی محسوب می شود.
- ثبت درآمد و فروش در حساب شرکا، جاری و بستانکاری به منظور پنهان نمودن درآمدهای کلان، فرار از پرداخت مالیات، حساب به حساب کردن و حساب بازی نیز زیر مجموعه مصادیق برای مخفی کردن درآمد می باشد.
- صادر نمودن قاکتورهای صوری از طریق کدهای اقتصادی غیر واقعی، جعلی و یا کد اقتصادی دیگران و ایجاد خریدهای ساختگی از دیگر مصادیق برای مخفی کردن درآمد است.
- مخفی نمودن درآمد واقعی در بین ترفندهای حسابداری و حساب سازی های ساختگی از جمله اقداماتی می باشد که کتمان سود مورد استفاده قرار می گیرد.
- کمک گرفتن از نرم افزارهای مختلف حسابداری با هدف گیج و گمراه کردن ممیزان مالیاتی در لیست صورت های مالی نیز زیرمجموعه مصادیق برای کتمان انواع درآمد است.
- جایگزینی مواد اولیه با قیمت ارزان با مواد اولیه با قیمت گران جهت تولید محصول نهایی با هدف مخفی نمودن درآمد انجام می گیرد.
- نمایش هزینه های اولیه تولید همچون دستمزد سربار بیشتر از میزان واقعی جهت پنهان نمودن مقدار واقعی سود و درآمد یکی دیگر از راه های مخفی نمودن درآمد می باشد.
- تسعیر نرخ ارز به صورت غیر واقعی با هدف پنهان نمودن درآمد و سود
- دسیسه چینی با مشتریان جهت اخذ ارقام غلط در فاکتور تا با قیمت واقعی کالاها بیشترین تفاوت را داشته باشد.
- تحویل گرفتن کالای وارداتی در مقدار کمتر با کمک فعالان اقتصادی نوعی درآمد کتمان شده به شمار می رود. پس ثبت کل مبلغ خرید به منظور بیشتر نشان دادن هزینه های ناشی از خرید و پایین تر نشان دادن مقدار درآمد واقعی نیز از مصادیق مخفی نمودن درآمد به شمار می رود.
- افزودن کالاهای سالم به لیست کالاهای تاریخ گذشته و ضایعاتی بدون ثبت نمودن آن‌ها در دفاتر پلمپ شده از جمله مصادیق دیگر برای پنهان کردن درآمد می باشد.
- دست‌کاری صندوق های مکانیزه و ابزارهای اندازه گیری جهت مخدوش نمودن مقدار واقعی فروش به کتمان شود و درآمد کمک زیادی می کند.
- ایجاد هزینه های واهی و ثبت آن‌ها در دفاتر برای تمام اعضای شرکت منجر به افزایش هزینه ها می شود که از سوی دیگر درآمد را کمتر از حد معمول نشان می دهد.
وظیفه ممیزان مالیاتی برای کتمان درآمد
ممیزان مالیاتی به محض متوجه شدن کتمان درآمد در پرونده مودیان می توانند اطلاعات واقعی و مدارک و اسناد مثبت مالی مؤدی را دریافت نمایند. سپس با تطبیق دادن واقعی ارقام و اعداد، موارد ثبت نشده را بررسی نمایند و آن را برای تصمیم نهایی به مراجعه مربوطه گزارش دهند. بنابراین ممیزان مالی با مشخص نمودن درآمد مخفی شده و مطالبه مالیات مختص به این نوع درآمد، اقدام لازم را بر مبنای قوانین مربوطه انجام می دهند.
همچنین در خصوص مشاوره بیمه (مشاوره بیمه تامین اجتماعی) بخوانید.
آیا کتمان درآمد شامل بخشودگی مالیاتی می شود؟
اداره امور مالیاتی در مورد تخلف کتمان درآمد بدون خط قرمز و تعارف بوده و هیچ نوع بخشودگی مالیاتی در خصوص این جریمه لحاظ نکرده است. پس به محض شناسایی مؤدی متخلف جریمه سنگینی را برای وی در نظر می گیرد. زیرا مالیات یک ابزار مناسب جهت برقراری ارتباط در جامعه می باشد. همچنین اداره امور مالیاتی نسبت به متخلفان به دلایل مختلفی سخت گیر است. پس مودیان با افزایش دانش خود در حوزه امور مالی و حسابداری می توانند در زمان مشخص شده اظهارنامه خود را تحویل دهند تا از ضررهای مالی در آینده پیشگیری نمایند.
نحوه شناسایی کتمان درآمد
همان گونه که قبلاً اشاره شد کتمان درآمد به معنی مخفی کردن درآمد حاصل از کسب و کار در طول یک سال می باشد. البته این مقدار درآمد در دفاتر مالیاتی ثبت نشده و در اظهارنامه مالیاتی هم ابراز نگردیده است. بنابراین مأموران مالیاتی به محض دسترسی به مدارک و اسناد قابل اعتماد از دفاتر اطلاعات مالیاتی و تطبیق آن‌ها با صورت های مالی و مندرجات دفاتر قانونی، درآمد کتمان شده را شناسایی می کنند. یکی از روش های تعیین درآمد، روش علی الراس است که انواع درآمد مشمول مالیات، انتخاب فروش ابرازی تحت عنوان قرینه مالیاتی، درآمدهای تخمینی بدون تکیه بر مدارک را در بر می گیرد.
در مورد مصادیق درآمدهای مخفی شده و هزینه های جعلی که در بخشنامه درآمدهای تخمینی از مصداق های کتمان درآمد تلقی نشده است. باید جهت محاسبه جریمه مختص درآمدهای کتمان شده، مالیات متعلق را بدون تحمیل درآمد شامل مالیات تخمینی بررسی و محاسبه شود و جریمه ها به صورت عددی درج گردد.
نحوه محاسبه جریمه کتمان درآمد
- مرحله اول: مابه التفاوت درآمد کتمان شده یا هزینه های غیرواقعی را با درآمد یا هزینه های اظهار شده در اظهارنامه محاسبه می کنیم.
- مرحله دوم: نرخ جریمه مربوطه را (با توجه به نوع مؤدی و موضوع کتمان) به مابه التفاوت بدست آمده در مرحله اول اعمال میکنیم.
فرض کنید یک شخص حقیقی در اظهارنامه مالیاتی خود 100 میلیون تومان درآمد اظهار کرده باشد، اما در بررسی های سازمان امور مالیاتی مشخص شود که درآمد واقعی او 200 میلیون تومان بوده است. در این حالت، 100 میلیون تومان کتمان درآمد محسوب می شود.
جمع بندی
شما می توانید برای اطلاعات بیشتر و گرفتن مشاوره در این زمینه از مشاوره مالیات استفاده کنید.
